,
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είχε ως αρχικό στόχο να ευθυγραμμίσει τη φιλόδοξη πολιτική για το κλίμα με την οικονομική ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική προστασία, όμως οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εστιάζουν τώρα σε έναν χαρτοφυλάκιο όπου οι περιβαλλοντικοί, κοινωνικοί και οικονομικοί συμβιβασμοί είναι πιο δύσκολο να επιτευχθούν- τη φορολογία της ενέργειας.
Από τον Μάριο Ντράγκι έως το γαλλικό δημόσιο ελεγκτικό σώμα Cour des Comptes, η φορολογία της ενέργειας βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τις τελευταίες ημέρες.
Στην πολυαναμενόμενη έκθεσή του για την ανταγωνιστικότητα, που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός χαρακτήρισε τις υψηλές τιμές της ενέργειας ως μία από τις μεγαλύτερες απειλές για την ευρωπαϊκή ανάπτυξη και επέρριψε την ευθύνη εν μέρει στους ενεργειακούς φόρους.
Αν και αναγνώρισε ότι «η φορολογία μπορεί να αποτελέσει εργαλείο πολιτικής για την ενθάρρυνση της απαλλαγής από τον άνθρακα», ο Ντράγκι δήλωσε ότι η ευρωπαϊκή φορολογία της ενέργειας είναι «υψηλότερη (…) από άλλα μέρη του κόσμου» και ζήτησε να μειωθούν τα επίπεδα.
Ανταγωνιστικότητα έναντι κλίματος
Για να αποκατασταθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, ο Ντράγκι προτείνει την καθιέρωση ενός «κοινού μέγιστου επιπέδου προσαυξήσεων» στην ενέργεια, το οποίο θα περιλαμβάνει τη φορολογία.
Πρόκειται για την αντίθετη προσέγγιση από την οδηγία του 2003 για τη φορολόγηση της ενέργειας (ETD), η οποία καθορίζει ελάχιστα επίπεδα φορολόγησης των ενεργειακών προϊόντων στην ΕΕ.
Αρχικά είχε ψηφιστεί για να ενισχυθεί η εσωτερική αγορά, το 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την αναθεώρηση της εν λόγω οδηγίας, στο πλαίσιο της ώθησης της Πράσινης Συμφωνίας για να γίνει η φορολογία πιο φιλική προς το κλίμα.
«Τα καύσιμα θα αρχίσουν να φορολογούνται ανάλογα με το ενεργειακό τους περιεχόμενο και τις περιβαλλοντικές τους επιδόσεις», ανακοίνωσε τότε η Επιτροπή.
Οι εθνικές κυβερνήσεις διαπραγματεύονται έκτοτε τις προτάσεις της Επιτροπής, αλλά έχουν βαλτώσει εδώ και τρία χρόνια.
Αναγνωρίζοντας τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις του υψηλού ενεργειακού κόστους, η οδηγία ETD έχει πολλές εξαιρέσεις, οι οποίες επιτρέπουν την εφαρμογή χαμηλότερων ενεργειακών φόρων σε ορισμένες δραστηριότητες. Οι εθνικές κυβερνήσεις, φοβούμενες πολιτικές αντιδράσεις, φαίνεται να διστάζουν να καταργήσουν αυτές τις εξαιρέσεις.
Για να περιπλέξει περαιτέρω το ζήτημα, οι ψηφοφορίες του Συμβουλίου για τη φορολογία απαιτούν ομοφωνία, πράγμα που σημαίνει ότι κάθε χώρα έχει ουσιαστικά δικαίωμα βέτο.
Το τελευταίο συμβιβαστικό κείμενο, το οποίο συντάχθηκε από την ουγγρική Προεδρία του Συμβουλίου και το είδε το Euractiv, δεν κάνει καμία αναφορά σε ένα μέγιστο επίπεδο προσαυξήσεων από τη φορολογία, όπως υποστήριζε ο Ντράγκι, ούτε σε μια αυστηρή διαφοροποίηση των ελάχιστων φορολογικών ορίων ανάλογα με την ένταση σε άνθρακα των ενεργειακών προϊόντων, όπως προτεινόταν στην αρχική πρόταση της Επιτροπής για το 2021.
Εθνική ευελιξία
Τελικά, η παρακώλυση των Βρυξελλών θα μπορούσε να έχει πραγματικό αντίκτυπο στις εθνικές κυβερνήσεις, οι οποίες θα στερηθούν τη δημοσιονομική ευελιξία ενώ διαχειρίζονται ήδη πολύπλοκες καταστάσεις.
Στη Γαλλία, για παράδειγμα, η ηλεκτρική ενέργεια φορολογείται περισσότερο από τα ορυκτά καύσιμα, τα νοικοκυριά φορολογούνται περισσότερο από τις εταιρείες και οι εταιρείες που υπόκεινται στην αγορά άνθρακα φορολογούνται περισσότερο από εκείνες που δεν υπόκεινται, «χωρίς να υπάρχει καμία αιτιολόγηση», εξήγησε το ανώτατο ελεγκτικό ίδρυμα της Γαλλίας στην έκθεσή του της 6ης Σεπτεμβρίου.
Σε απάντηση της έκθεσης Ντράγκι, η ευρωπαϊκή ένωση εμπορίου ηλεκτρικής ενέργειας Eurelectric επισημαίνει ότι η ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει ως αποτέλεσμα η ηλεκτρική ενέργεια να φορολογείται κατά μέσο όρο 1,4 φορές περισσότερο από το φυσικό αέριο στην ΕΕ.
Ένας καλύτερος τρόπος για να βοηθηθεί η βαριά βιομηχανία να διαχειριστεί τις υψηλές τιμές της ενέργειας «θα ήταν η μείωση των τιμών της ενέργειας με τη σωστή φορολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας έναντι των ρυπογόνων ορυκτών καυσίμων», δήλωσε η Eurelectric.
Κοινωνικός αντίκτυπος και τιμές άνθρακα
Η φορολόγηση της ενέργειας δεν είναι απλώς ένα ζήτημα ανταγωνιστικότητας – έχει επίσης κοινωνικό αντίκτυπο.
Αυτό θα γίνει εξαιρετικά πιο σημαντικό από το 2027, όπου η αγορά άνθρακα της ΕΕ (ETS 2) θα καθορίζει μια τιμή άνθρακα στις οδικές μεταφορές και στα καύσιμα θέρμανσης κατοικιών, με άμεσο αντίκτυπο στα νοικοκυριά.
Η επέκταση του ETS το 2027 θα συνοδεύεται από ένα «κοινωνικό ταμείο για το κλίμα», το οποίο θα μετριάσει -αλλά δεν θα αντισταθμίσει πλήρως- τον οικονομικό αντίκτυπο στα νοικοκυριά.
Ορισμένοι αναλυτές, έχοντας κατά νου το φάσμα των διαδηλώσεων των «κίτρινων γιλέκων», ανησυχούν ότι ο αντίκτυπος στους πολίτες θα είναι υπερβολικά υψηλός.
Η επέκταση της αγοράς άνθρακα «θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά την τιμή της ενέργειας που καταναλώνεται από αυτούς τους τομείς, προσθέτοντας στους υφιστάμενους ενεργειακούς φόρους», φοβάται το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Σε αυτό το πλαίσιο, η αναθεώρηση της ETD είναι κρίσιμη για να διασφαλιστεί ότι οι φόροι ενέργειας και οι τιμές άνθρακα είναι συνεπείς και δεν επιβαρύνουν διπλά το πορτοφόλι των πολιτών.
Η ολοκλήρωση της αναθεώρησης της οδηγίας ETD, με τρόπο που θα ευθυγραμμίζει τη φορολογία της ενέργειας με τις τιμές του άνθρακα, καθίσταται, επομένως, «στόχος προτεραιότητας», υποστηρίζει ο Pierre Jérémie, Γάλλος συνεργάτης εμπειρογνώμονας σε θέματα ενέργειας της προοδευτικής δεξαμενής σκέψης TerraNova, σε έκθεση που αναμένεται να δημοσιευθεί εντός της μέρας (17 Σεπτεμβρίου) σχετικά με τις τιμές του άνθρακα στην ΕΕ.
Στο τέλος, εάν η αναθεώρηση της οδηγίας για τη φορολόγηση της ενέργειας δεν επιτύχει, θα πρέπει να βρεθούν «εναλλακτικές λύσεις», υποστηρίζει η Διεύθυνση Ενέργειας και Κλίματος του γαλλικού Υπουργείου Οικολογίας, στις απαντήσεις της στην έκθεση του Cour des Comptes.
Εκτός από τις πρόσφατες νομοθετικές αλλαγές, όπως η κατάργηση το 2024 των φορολογικών ελαφρύνσεων στο πετρέλαιο, «οι εσωτερικές ή διυπουργικές σκέψεις […] πρέπει ακόμη να βελτιωθούν πριν δημοσιοποιηθούν», δήλωσε η Διεύθυνση στο Euractiv.
(Euractiv.gr)
, ,
,
© 2010-2022 ENERGYPRESS. All rights reserved.
,
Designed by Citronio | Developed by imarketing.gr