Αν και η επιλογή της από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ είχε ανακοινωθεί ήδη από τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, η επίσημη τοποθέτησή της καθυστέρησε, δημιουργώντας προσωρινά ένα κενό συντονισμού ανάμεσα σε Ουάσινγκτον και Αθήνα. Η της πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου, ενώ αναμένεται να αφιχθεί στην ελληνική πρωτεύουσα στα τέλη του μήνα.
Η κ. Γκίλφοϊλ, γνωστή υποστηρίκτρια του , έχει ήδη πραγματοποιήσει στη Νέα Υόρκη, καθώς και με μέλη της ελληνοαμερικανικής κοινότητας. Η παρουσία της στην Αθήνα εκτιμάται ότι θα σηματοδοτήσει επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων της αμερικανικής διπλωματίας στην περιοχή, σε μια περίοδο έντονων γεωπολιτικών ανακατατάξεων.
Στην Αθήνα, ωστόσο, δεν λείπουν οι φωνές που ασκούν κριτική στην κυβέρνηση για την υπερβολική «επένδυση» στις σχέσεις με την προηγούμενη αμερικανική διοίκηση υπό τον Τζο Μπάιντεν, χωρίς να διατηρούνται παράλληλα δίαυλοι επικοινωνίας με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Η άφιξη Γκίλφοϊλ θεωρείται από πολλούς ευκαιρία αλλά και πρόκληση για επαναφορά της ισορροπίας αυτής.
Τα νέα δεδομένα στα ελληνοτουρκικά
Η νέα πρέσβειρα αναλαμβάνει καθήκοντα σε μια κρίσιμη συγκυρία για την Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο. Το ζήτημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα αποτελέσει κεντρικό πεδίο δράσης της, ιδίως υπό το πρίσμα των πρόσφατων τουρκικών ερευνών στο βόρειο Αιγαίο και των δηλώσεων του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν περί Παρά την περίοδο σχετικής ηρεμίας των τελευταίων ετών, η αναζωπύρωση της έντασης δείχνει ότι το περιβάλλον ασφαλείας στο Αιγαίο παραμένει εύθραυστο.
Υπάρχει επίσης και το ζήτημα της ένταξης της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό αμυντικό πρόγραμμα SAFE, το οποίο η Αθήνα επιχειρεί να αποτρέψει όσο δεν υπάρχει άρση του casus belli, προκαλώντας τον εκνευρισμό της Άγκυρας.
Παράλληλα, η θερμή (;) σχέση μεταξύ και Ερντογάν, που φάνηκε κατά τη συνάντησή τους στον Λευκό Οίκο, προκαλεί εύλογη ανησυχία στην Αθήνα. Αν και ο άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο επανένταξης της Τουρκίας η διαδικασία αυτή είναι σύνθετη και πιθανότατα θα αντιμετωπίσει εμπόδια στο Κογκρέσο. Η ελληνική πλευρά, πάντως, παραμένει σε επιφυλακή, γνωρίζοντας ότι η Τουρκία διατηρεί τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ και παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμεσολάβηση για το Ουκρανικό και όχι μόνο.
Η νέα πρέσβειρα αναμένεται επίσης να πιέσει την Αθήνα να αυξήσει τη συνεισφορά της στην , στο πλαίσιο της προσπάθειας του να μεταφέρει μέρος των οικονομικών βαρών της σύγκρουσης στους Ευρωπαίους συμμάχους. Παράλληλα, θα έχει ενδιαφέρον αν θα προβλεφθεί κάποιος ρόλος για την Ελλάδα στην Μέση Ανατολή από την αμερικανική πλευρά.
Ένα ακόμη ζήτημα που ενδέχεται να δοκιμάσει τις διμερείς σχέσεις αφορά την παρουσία κινεζικών συμφερόντων στην Ελλάδα – κυρίως μέσω της Cosco στο λιμάνι του Πειραιά. Η Ουάσινγκτον έχει καταστήσει σαφές ότι η μείωση της κινεζικής επιρροής στις ευρωπαϊκές υποδομές αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα, και η Γκίλφοϊλ αναμένεται να το θέσει ψηλά στην ατζέντα της.
Συνολικά, η έλευση της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας φάσης στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, μετά από μια περίοδο σχετικής στασιμότητας. Η στάση της Ουάσινγκτον υπό τον 2.0 και η ικανότητα της ελληνικής διπλωματίας να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το αν η νέα αυτή εποχή θα φέρει σταθερότητα ή νέες προκλήσεις για την Ελλάδα.
Πάντως παραμένει ανοιχτό το ερώτημα αν θα υπάρξει σαφή αμερικανική παρέμβαση σε περίπτωση που υπάρξει θερμό επεισόδιο ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα, ειδικά από τη στιγμή που η αμερικανική συνδρομή δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένη ούτε καν σε περίπτωση που υπάρξει ενεργοποίηση του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ. Επομένως υπάρχει η εκτίμηση ότι η κατάσταση θα παραμείνει αβέβαιη τους μήνες που μας έρχονται.
