Του Λέανδρου Ρακιντζή
Αρχίζω να συμπαθώ τον κ. Στ. Κασσελάκη, γιατί είπε τη μεγάλη αλήθεια, ότι η δικαιοσύνη είναι ο “μεγάλος ασθενής”, διαπίστωση που με μεγάλη επιμονή πλέον της εικοσαετίας, όχι μόνο εγώ, αλλά και άλλοι προβληματισμένοι για τις συνέπειες διατυμπανίζουμε, αλλά κανείς αρμόδιος δεν μας δίνει τη δέουσα προσοχή μολονότι διατυπώνουμε συγκεκριμένες προτάσεις για τη βελτίωσή της με κίνδυνο να καταστούμε γραφικοί ως “φωνή βοώντος εν τη ερήμω”. Άλλωστε η χώρα μας έχει ήδη καταδικαστεί 959 φορές από την ΕΔΑΔ για παραβίαση του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ περί “δικαίας δίκης” με βαριά πρόστιμα χωρίς ποτέ να αναζητηθούν ευθύνες από τους υπαίτιους, καταδίκες που επιβεβαιώνουν την παραπάνω διαπίστωση.
Φαίνεται ότι τα προβλήματα της δικαιοσύνης είναι τόσο εμφανή και κραυγαλέα, που ο κ. Κασσελάκης, που, μολονότι δεν είχε ποτέ καμιά εμπλοκή με τη δικαιοσύνη και ως εκ τούτου δεν έχει υποστεί τη συνήθη ταλαιπωρία ως διάδικος ή μάρτυρας ή την απογοήτευση από τη βραδύτητα απονομής ή την ανεπάρκειά της, διαπίστωσε με την πρώτη ματιά ότι είναι “ο μεγάλος ασθενής” και έτσι περιμένω να ανακαλύψει τον άλλο μεγάλο ασθενή, που είναι η δημόσια διοίκηση. Περιμένω επίσης να συμπεριλάβει στο πρόγραμμα του κόμματός του συγκεκριμένες και εφαρμόσιμες προτάσεις για τη θεραπεία της νοσσούσης δικαιοσύνης, όχι όμως του τύπου των δηλώσεων του κ. Πολάκη για “ξεδόντιασμα των δικαστών”, που μπορεί να είναι ρηξικέλευθες όχι όμως εφικτές λόγω συνταγματικών προβλέψεων, που δεν μπορούν να αναθεωρηθούν. Καλό όμως θα ήταν ο κ. Στ. Κασσελάκης να επισκεφθεί τουλάχιστον το Πρωτοδικείο Αθηνών για να σχηματίσει ιδία αντίληψη των προβλημάτων.
Προς διευκόλυνση του κ. Στ. Κασσελάκη επισημαίνω, ότι το πρόβλημα της απονομής της δικαιοσύνης είναι ίσως το σοβαρότερο και το πλέον δυσεπίλυτο με πολλαπλές συνέπειες σε όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου βίου, του κυβερνητικού έργου, της πάταξης της κακοδιοίκησης και διαφθοράς, της δημόσιας ασφάλειας, της κοινωνικής ειρήνης, των οικονομικών σχέσεων και κυρίως της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. Το πρόβλημα δεν είναι μονοσήμαντο, γιατί άπτεται του οικονομικού και κοινωνικού γίγνεσθαι της χώρας και ως εκ τούτου η επίλυσή του προσκρούει σε ένα πλέγμα συμφερόντων ισχυρών επαγγελματικών τάξεων με διασυνδέσεις με την πολιτική ζωή της χώρας, συνδικαλιστικών κατακτήσεων όλων των εμπλεκόμενων τάξεων, μακροχρόνιων πρακτικών με νομοθετημένη κάλυψη, πολυνομία χωρίς κωδικοποίηση των διατάξεων που ισχύουν, με εξαιρέσεις και αστερίσκους και ευεργετικές διατάξεις, που δημιουργούν κεκτημένα δικαιώματα και εσφαλμένες ή αόριστες διατάξεις, πολλές φορές για λόγους σκοπιμότητας, ενώ τίποτα δεν έχει διορθωθεί από τα κακώς κείμενα λόγω της διαχρονικής διστακτικότητας των κυβερνήσεων να συγκρουστούν με ισχυρές επαγγελματικές ομάδες, που μετέχουν στο “βαθύ κράτος”.
Το όλο πρόβλημα επιτείνουν οι αδόκιμοι χειρισμοί της Πολιτείας με τις συχνές τροποποιήσεις νόμων, ιδίως των δικαστικών κωδίκων, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μην υπάρχει ασφάλεια δικαίου, αλλά και να συντελούν στην έκδοση εσφαλμένων δικαστικών αποφάσεων όπως με την αντικατάσταση στην πολιτική δίκη της δια μαρτύρων απόδειξης με τις ένορκες βεβαιώσεις και έτσι δεν υπάρχει ζωντανή διαδικασία και άμεση απόδειξη ως και στην καθυστέρηση απονομής ποινικής δικαιοσύνης με τις αλλεπάλληλες αναβολές δικών, που χορηγούν αφειδώς οι δικαστές για κώλυμα δικηγόρου και στο τέλος παραγραφή. Για να επιταχυνθεί η ποινική διαδικασία πρέπει να επεκταθεί το ωράριο λειτουργίας των δικαστηρίων επί δίωρο και να απαγορευθεί η αναβολή της δίκης για κώλυμα δικηγόρου. Για τα δύο αυτά θέματα δεν φαίνεται να ξεπέρνιουνται οι κόκκινες γραμμές, που έχουν χαράξει οι δικαστικοί γραμματείς και οι δικηγόροι .
Επομένως, για τη λύση του προβλήματος απαιτούνται βαθιές τομές σε όλες τις παραμέτρους του πλέγματος της δικαιοσύνης κατά το μέτρο που επιτρέπουν οι συνταγματικές προβλέψεις, εγχείρημα που απαιτεί ισχυρή και συνεχή πολιτική βούληση του τύπου σπάω αβγά και όχι μερεμέτια αλλά και με ταυτόχρονη επαρκή αξιολόγηση και έλεγχο των δικαστών με επιβολή κυρώσεων όχι μόνο για καθυστέρηση έκδοσης αποφάσεων, αλλά κυρίως για καταφανώς εσφαλμένες επί της ουσίας αποφάσεις, που υπερβαίνουν τα ακραία όρια της δικανικής κρίσης.
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης κ. Φλωρίδης με τη στήριξη της κυβέρνησης έχει ξεκινήσει μετ’ εμποδίων και εκπτώσεων την προσπάθεια για να διορθώσει κάποια από τα κακώς κείμενα. Ελπίζω, ότι κατόπιν της παραπάνω δηλώσεως του Αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης τα συνδικαλιστικά μικροσυμφέροντα όλων των εμπλεκόμενων τάξεων δεν θα μπορέσουν αυτή τη φορά να εμποδίσουν την προσπάθεια αυτή, όπως συνέβη στο παρελθόν, που για λόγους πολιτικού κόστους το σύστημα υπερίσχυσε σε πολιτικό επίπεδο.
* Ο Λέανδρος Τ.Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.
** Χρήσιμα στατιστικά στοιχεία και άλλες απόψεις για την απονομή δικαιοσύνης