Κάτω από το 70% έπεσε το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στη χώρα μας και το περιβόητο «κεραμίδι» των παλαιότερων γενεών, μοιάζει με απλησίαστο όνειρο για τους περισσότερους νέους.
Ο συνδυασμός των εισοδηματικών απωλειών μετά τις αλλεπάλληλες κρίσεις, με την εκρηκτική άνοδο των τιμών των ακινήτων την τελευταία πενταετία, επέδρασε καταλυτικά στη μάλλον βίαιη αλλαγή της φυσιογνωμίας της ελληνικής κοινωνίας. Πλέον, η ενοικίαση κατοικίας δεν είναι επιλογή, αλλά μονόδρομος για τους πολλούς, κυρίως τους νέους.
Σε ιστορικό χαμηλό η ιδιοκατοίκηση
Τα στοιχεία της Eurostat μιλάνε μόνα τους. Το 2010, δηλαδή μπαίνοντας στο τούνελ της οικονομικής κρίσης, το 77,2% των Ελλήνων ζούσε στο δικό του, ιδιόκτητο σπίτι. Τα στοιχεία του 2023 αποκαλύπτουν ότι το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στη χώρα μας έχει πέσει στο 69,6% και είναι πολύ πιθανόν οι μετρήσεις του 2024 να κατεβάσουν τον πήχη ακόμα χαμηλότερα!
Τα νέα δεδομένα της ιδιοκατοίκησης αναλύθηκαν στο συνέδριο της Prodexpo και ο Νίκος Τσάτσης, Chief Development Officer, Plasis Real Estate + Development, «φωτογράφησε» τα αίτια: αυξάνονται οι τιμές των ακινήτων χωρίς να υπάρχει η αντίστοιχη αύξηση στους μισθούς, ενώ τα δάνεια δε φτάνουν για την αγορά σύγχρονων σπιτιών.
Και κάτι ακόμα, που μάλλον έχει υποτιμηθεί: ενώ στο παρελθόν η αγορά ενός ακινήτου συνδεόταν με τη βοήθεια από την οικογένεια, πλέον αυτό δεν ισχύει καθώς τα οικογενειακά αποθέματα χρημάτων έχουν μειωθεί και επίσης έχουν κατασχεθεί οικογενειακά ακίνητα λόγω των δανείων. Από την άλλη πλευρά, οι νέοι έχουν φύγει στο εξωτερικό, όπου η ενοικίαση είναι κάτι πολύ σύνηθες, ενώ αρκετοί είναι αυτοί που προτιμούν να νοικιάσουν ένα ακίνητο με παροχές παρά να αγοράσουν κάτι παλιό.
Από την πλευρά του, ο Κοσμάς Θεοδωρίδης, VP of the Real Estate Association of Athens – President of PAC / CEPI, τόνισε ότι το στεγαστικό πρόβλημα υπάρχει σε όλο το δυτικό κόσμο και την Ευρώπη, αλλά στη χώρα μας έχει ειδικά χαρακτηριστικά.
Όσον αφορά στα παγκόσμια δεδομένα, το να χτίσεις είναι «πολύ ακριβό σπόρ», ενώ υπάρχει έλλειμμα οικοπέδων. Στη χώρα μας το πρόβλημα έγκειται στο ότι η γενιά του Πολυτεχνείου έχει δανειστεί σε μεγάλο βαθμό και έχει επιβαρύνει τις επόμενες γενιές όσον αφορά στην ιδιοκατοίκηση. Επιπλέον, υπάρχουν περίπου 2 εκατομμύρια κενές κατοικίες, αλλά αυτές βρίσκονται στην επαρχία και έχουν εγκαταλειφθεί.
Το ράλι των ακινήτων
Σύμφωνα με την έρευνα της Geoaxis, που εστιάζει σε πέντε γιετονιές υψηλής ζήτησης (Αμπελόκηποι, Μαρούσι, Π. Φάληρο, Περιστέρι, Χολαργός), εξακολουθεί να καταγράφεται εντυπωσιακή αύξηση των πιθανών τιμών πώλησης διαμερισμάτων και στις πέντε περιοχές μελέτης.
Το επίπεδο της αύξησης των αξιών για τα νεόδμητα διαμερίσματα προσδιορίζεται στο 8,51% σε σχέση με ένα χρόνο πριν και στο καθόλου ευκαταφρόνητο 24,70% σε σχέση με δύο χρόνια πριν.
Για τα διαμερίσματα παλαιότητας, η αύξηση είναι επίσης πολύ μεγάλη (7,81% σε σχέση με ένα χρόνο πριν και 22,68% σε σχέση με δύο χρόνια πριν). Σε βάθος δεκαετίας, η μέση αύξηση της αξίας κάθε τύπου διαμερίσματος μετρήθηκε κοντά στο 80%, οδεύοντας προς τον διπλασιασμό της τιμής!!!
Όσον αφορά στα ποσοστά ιδιοκατοίκησης, η βέβαιη αδυναμία ενός πολύ μεγάλου ποσοστού σημερινών νέων να αποκτήσουν ιδιόκτητο σπίτι διαμορφώνει την γενιά ενοικιαστών (Generation Rent), η οποία αναμένεται να κυριαρχήσει τις επόμενες δεκαετίες ακόμη και στις χώρες υψηλής ιδιοκατοίκησης, όπως η Ελλάδα και η Ισπανία.
Χαρακτηριστικά, η μείωση του ποσοστού ιδιοκατοίκησης κατά 2,6 ποσοστιαίες μονάδες το χρονικό διάστημα 2019-2022, σε απόλυτα νούμερα, αντιστοιχεί περίπου σε 102.695 κατοικίες!!!