Σε αυτά προστίθεται (ξανά) η νέα πρώση της γαλλικής κυβέρνησης – αυτή τη φορά έχοντας «επιβιώσει» – προκαλώντας εν όψει πιθανών νέων εκλογών που ενδέχεται να φέρουν την ακροδεξιά πιο κοντά στην εξουσία από ποτέ.
Στις Βρυξέλλες και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αξιωματούχοι και διπλωμάτες εξέφραζαν ιδιωτικά, όπως μεταδίδει το , τους φόβους ότι η ηγεσία του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν σε διεθνή ζητήματα όπως η Ουκρανία και η Γάζα θα αποδυναμωθεί θανάσιμα. Κάποιοι ανησυχούν ότι η ίδια η οικονομία της ευρωζώνης μπορεί σύντομα να τεθεί σε κίνδυνο.
Μεγάλη για να αποτύχει η Γαλλία
«Η Γαλλία είναι πολύ μεγάλη για να αποτύχει, οπότε αυτή η ατελείωτη πολιτική αστάθεια θέτει σε κίνδυνο ολόκληρη την ευρωζώνη», δήλωσε ένας διπλωμάτης από χώρα της ΕΕ, ο οποίος –όπως και άλλοι σε αυτό το άρθρο– μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας για να σχολιάσει την εσωτερική κατάσταση άλλης χώρας. «Είναι το κύριο θέμα στις κουβέντες δίπλα στον ψύκτη νερού σήμερα».
Και όχι άδικα. Η Γαλλία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σημαντικός παίκτης στην G7, η μόνη πυρηνική δύναμη της ΕΕ και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Εξίσου σημαντικό είναι ότι υπό τον Μακρόν αποτέλεσε κινητήριο πολιτική δύναμη στις υποθέσεις της ΕΕ, δεύτερη μόνο μετά τη Γερμανία.
Την ίδια ώρα, ο Μακρόν προσπαθεί να αναχαιτίσει την απειλή του ακροδεξιού κόμματος Εθνικός Συναγερμός (RN), το οποίο σταθερά προηγείται στις δημοσκοπήσεις, ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί να μειώσει το μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας.
Ωστόσο, οι κυβερνήσεις του δεν κατάφεραν να περάσουν μέτρα περιορισμού των δημόσιων δαπανών μέσω της Βουλής. Ένα παρατεταμένο πολιτικό αδιέξοδο αυξάνει την πιθανότητα νέων βουλευτικών εκλογών πριν από το τέλος του έτους, με ακόμα περισσότερους μήνες αβεβαιότητας να προδιαγράφονται.
Ορισμένοι αναλυτές πλέον δεν αποκλείουν ούτε το ενδεχόμενο πρόωρης παραίτησης του Μακρόν από την προεδρία, παρότι η θητεία του λήγει το 2027.
Κάθε ένα από αυτά τα σενάρια θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο στο ακροδεξιό RN της Μαρίν Λεπέν για να σημειώσει μεγάλες εκλογικές επιτυχίες, με αποτέλεσμα να ανατραπούν οι πολιτικές ισορροπίες στην Ευρώπη και να ξεσπάσει ένα κύμα αστάθειας. Η μεγαλύτερη ανησυχία που εκφράζουν οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες και αξιωματούχοι είναι ο κίνδυνος για την ευρωζώνη.
Κακή συναλλακτική μέρα
Τη Δευτέρα (6/10) οι αγορές στη Γαλλία και πέρα από αυτήν αντέδρασαν με ανησυχία στη θεαματική κατάρρευση της κυβέρνησης του Σεμπαστιέν Λεκορνύ, που διήρκεσε μόλις 14 ώρες. Οι γαλλικές μετοχές και τα κρατικά ομόλογα υποχώρησαν, ενώ το ευρώ αποδυναμώθηκε έναντι του δολαρίου. Ο δείκτης CAC 40 του Χρηματιστηρίου του Παρισιού έπεσε κατά 1,4%.
«Υπάρχουν ήδη πολλές ανησυχίες γύρω από την οικονομία της ευρωζώνης», δήλωσε αξιωματούχος κυβέρνησης χώρας της ευρωζώνης. «Δεν χρειαζόμαστε κι αυτό τώρα».
Εσωτερικά, Γάλλοι αξιωματούχοι προσπάθησαν να υποβαθμίσουν τους κινδύνους. Ένας εξ αυτών δήλωσε ότι παρά την «πολυπλοκότητα» της κατάστασης, «υπάρχει ακόμη πιλότος στο πιλοτήριο» του υπουργείου Οικονομικών και ότι οι αγορές δεν θα έπρεπε να αντιδρούν υπερβολικά. Όμως δεν είναι όλοι πεισμένοι.
«Ο Μακρόν έχει προσπαθήσει εδώ και οκτώ χρόνια να πείσει ότι η Γαλλία είναι ο πιο ελκυστικός προορισμός για επενδύσεις στην Ευρώπη», σημείωσε ο Γκρεγκουάρ Ρος, διευθυντής προγράμματος για την Ευρώπη και τη Ρωσία στο think tank Chatham House του Λονδίνου.
«Δε βλέπω κανέναν σοβαρό διεθνή επενδυτή να επιλέγει τη Γαλλία αυτή τη στιγμή, δεδομένης της πλήρους έλλειψης πολιτικής και δημοσιονομικής σαφήνειας».
Πολιτική κηδεία
Στις Βρυξέλλες, κάποιοι διπλωμάτες της ΕΕ συντάσσουν ήδη ιδιωτικά το πολιτικό μνημόσυνο του Μακρόν. Εξαίρουν το γεγονός ότι το 2017 έσπασε το καλούπι της γαλλικής πολιτικής, αλλά πλέον τον βλέπουν ως έναν «κουτσό πάπια» ηγέτη, με ολοένα και πιο φθίνουσα επιρροή.
Ένας δεύτερος διπλωμάτης της ΕΕ στάθηκε στην «παρακαταθήκη» του Μακρόν ως ενός ισχυρού στοχαστή, ο οποίος παρήγαγε πολλές ιδέες που ώθησαν την Ευρώπη να προχωρήσει και κατάφερε να πείσει και άλλους ηγέτες να τις υιοθετήσουν. Η ιδέα της «στρατηγικής αυτονομίας» – δηλαδή η οικονομική και αμυντική αυτάρκεια της ΕΕ — γεννήθηκε στο Παρίσι.
Τώρα, με τον να απομακρύνει τις ΗΠΑ από την Ευρώπη, αυτή η ιδέα βρίσκει μεγαλύτερη απήχηση.
«Δεν υπάρχουν πολλοί ηγέτες που να μπορούν και να θέλουν να σκέφτονται δύο ή πέντε χρόνια μπροστά», σχολίασε. «Κι όμως, εκείνος το έκανε πολύ καλά».
Ο Μακρόν δεν έχει δώσει καμία ένδειξη ότι προτίθεται να παραιτηθεί, αλλά ακόμα κι αν παραμείνει, η πολιτική αναταραχή στο Παρίσι αναμένεται να μειώσει την επιρροή της Γαλλίας στις ευρωπαϊκές συζητήσεις και στον σχεδιασμό πολιτικής.
Οι διαβουλεύσεις των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ για τον προϋπολογισμό θα ήταν πολύ ευκολότερες για τη Γαλλία αν μπορούσε να στείλει σταθερά τον ίδιο υπουργό στις συνεδριάσεις. Αντίθετα, οι διαρκείς αλλαγές προσώπων δυσχεραίνουν την άσκηση επιρροής.
Μία πρόωρη εκλογική αναμέτρηση, από την άλλη, θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ. Οι εθνικές κυβερνήσεις είχαν θέσει έναν άτυπο στόχο να υπάρξει συμφωνία πριν από τις γαλλικές εκλογές του 2027, λόγω του κινδύνου η Λεπέν να πολιτικοποιήσει τη συζήτηση και τελικά να την εκτροχιάσει.
