Η ώρα υλοποίησης προεκλογικών δεσμέυσεων και οι πρακτικές δυσκολίες
Ο Χριστιανοδημοκράτης καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς είχε υποσχεθεί προεκλογικά την αυστηροποίηση της γερμανικής μεταναστευτικής πολιτικής και των πολιτικών ασύλου. Την υλοποίηση αυτής έχει αναλάβει για την ώρα ο Χριστιανοκοινωνιστής Υπουργός Εσωτερικών Αλεξάντερ Ντόμπριντ, ο οποίος έχει δώσει εντολή για αυξημένους ελέγχους στα γερμανικά σύνορα. Ωστόσο, όπως μεταδίδουν γερμανικά μέσα, οι αυξημένοι αυτοί έλεγχοι φέρνουν μαζί τους πρακτικές δυσκολίες. Συνδικαλιστές της γερμανικής αστυνομίας διαμαρτύρονται ότι δεν είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν στο αυξημένο φόρτο εργασίας, ενώ παράλληλα υπάρχουν και σε αρκετές περιπτώσεις αναφορικά με τον εντοπισμό των ανθρώπων που είναι για απέλαση.
Την ίδια στιγμή ορισμένοι παράγοντες, όπως η Βουλευτής της γερμανικής Αριστεράς Clara Bünger, εκφράζουν αμφιβολίες ως προς τη νομιμότητα του εγχειρήματος, καθώς η γερμανική κυβέρνηση παραπέμπει στην εφαρμογή νόμων του γερμανικού δικαίου που δεν ευθυγραμμίζονται όμως απαραίτητα με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Ως γνωστόν, το ευρωπαϊκό ισχύει του εθνικού. Παράλληλα, γερμανικά μέσα μεταδίδουν ότι διπλωματικοί κύκλοι της Γαλλίας ζήτησαν διευκρινήσεις από τα αρμόδια γερμανικά υπουργεία ως προς τη συμβατότητα των αυξημένων ελέγχων στα σύνορα με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.
Επιφυλακτικοί ως προς τις γερμανικές επιδιώξεις είναι μεταξύ άλλων ακόμη η Αυστρία, η Πολωνία, η Τσεχία, ακόμη και η Ελβετία που δεν είναι κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Γιατί δεν ανησυχεί τη γερμανική κυβέρνηση το ενδεχόμενο παραπομπής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
Θεωρητικά υπάρχει ο κίνδυνος παραπομπής της Γερμανίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Ωστόσο ενδέχεται το συγκεκριμένο ενδεχόμενο να μην ανησυχεί ιδιαίτερα τη γερμανική κυβέρνηση. Αναλυτές εκτιμούν ότι σε περίπτωση που καταλήξει το ζήτημα των συνοριακών ελέγχων στα ευρωπαϊκά δικαστήρια και ακολουθήσει καταδίκη, η γερμανική κυβέρνηση, και κυρίως το κόμμα της Χριστιανικής Ένωσης, θα μπορέσει να αποποιηθεί των ευθυνών της για τη διαχείριση του Μεταναστευτικού-Προσφυγικού στο εκλογικό της κοινό, «δείχνοντας» τις ευρωπαϊκές αρχές ως υπεύθυνες για τη μη υλοποίηση των προεκλογικών τους δεσμεύσεων. Εκτός αυτού, ακόμη κι αν υπάρξει παραπομπή, θα απαιτηθεί χρόνος μέχρι να εκδικαστεί το ζήτημα.
Η απουσία Μερτς
Πάντως η διαχείριση των πολιτικών ασύλου και της μετανάστευσης πέφτει για την ώρα σχεδόν εξ ολοκλήρου στα χέρια του Ντόμπριντ. Ο καγκελάριος Μερτς έχει αφοσιωθεί πλήρως στο ουκρανικό ζήτημα και έχει περιορίσει τις τοποθετήσεις του για το Μεταναστευτικό, αλλά και την εσωτερική πολιτική εν γένει. Μία από τις ελάχιστες φορές που θύμισε τον «αυστηρό» Μερτς της προεκλογικής περιόδου ήταν κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Βερολίνο, όπου ο καγκελάριος απαίτησε να μπει «φρένο» στις δευτερογενείς ροές από Ελλάδα προς Γερμανίας. Αναλυτές εκτιμούν ότι ο Μερτς ακολουθεί αυτήν την τακτική για λόγους επικοινωνιακής στρατηγικής, επισημαίνουν όμως επίσης ότι αυτή η προσέγγιση έχει τα ρίσκα της.
Δυσκολεύει η ελληνική θέση- Η ατζέντα Βορίδη
Το timing των επιστροφών μεταναστών-αιτούντων ασύλου προς Ελλάδα δεν είναι τυχαίο. Μέχρι πρόσφατα δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν απελάσεις Μεταναστών-Προσφύγων προς Ελλάδα λόγω δικαστικών φραγμών, οι οποίοι ωστόσο ήρθησαν, ύστερα από απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου της Λειψίας. Η απόφαση αυτή αφορούσε μεν την εκδίκαση μεμονωμένης περίπτωσης, μπορεί ωστόσο να λειτουργήσει ως νομική βάση για την επίσπευση μαζικών απελάσεων.
Μέχρι στιγμής η Αθήνα έχει αντιδράσει με ήπιους τόνους και δέχεται μέχρι στιγμής χωρίς δημόσιες «κραυγές» διαμαρτυρίας τις πρώτες επιστροφές. Εξέφρασε μέσω του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Βερολίνο μία «ευγενική» διαφοροποίηση, ωστόσο δεν έχει κλιμακώσει την ένταση. Αντί αυτού, η κυβέρνηση παρουσίασε αυστηροποίηση του μεταναστευτικού πλαισίου με νέο νομοσχέδιο του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Μάκη Βορίδη, το οποίο προβλέπει μεταξύ άλλων ηχηρά πρόστιμα για όσους εισέρχονται παράτυπα στη χώρα και κράτηση έως και τρία χρόνια.
Υπάρχουν αρκετές εκτιμήσεις ότι τα μέτρα δεν είναι εφαρμόσιμα, ότι είναι ασύμβατα με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και ότι το νομοσχέδιο επιχειρεί να αποτρέπει εκροές ψηφοφόρων της ΝΔ στα δεξιά της. Σχέδια ένταξης λείπουν παντελώς και η προοπτική κάλυψης του κενού που υπάρχει στο εργατικό δυναμικό μέσω μεταναστών απορρίπτεται πλέον, σε αντίθεση με την εποχή της υπουργίας Καιρίδη.
Επιπλέον, τα σχέδια απελάσεων ακούγονται αρκετά φιλόδοξα και έχουν ακουστεί στο παρελθόν, μένουν ωστόσο στην πράξη ανεφάρμοστα καθώς απαιτείται συνεργασία με τις χώρες προέλευσης των εκάστοτε ανθρώπων, οι οποίες συνήθως δεν ανταποκρίνονται.
Πάντως, δεδομένου ότι οι μεταναστευτικές ροές που φτάνουν στην Ελλάδα συνεχίζονται, η Ελλάδα κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε μία νέα διαχειριστική κρίση του Μεταναστευτικού, με τα ευρωπαϊκά κράτη να μη φαίνονται τόσο πρόθυμα να βάλουν «πλάτη» όπως ενδεχομένως σε παλαιότερες εποχές. Ως εκ τούτου, οι επιστροφές μεταναστών από Γερμανία και οι πρόσθετες ροές κυρίως από Αφρική προκαλούν νέους πονοκεφάλους τόσο στο Μαξίμου, όσο και στα υπόλοιπα συναρμόδια υπουργεία.
Γιώργος Ραυτόπουλος
