Μεγάλη και δυσανάλογη με το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών είναι η αύξηση των τιμών πώλησης και ενοικίασης κατοικιών στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, καταλήγοντας σε σημαντική οικονομική επιβάρυνση των πολιτών.
Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει έρευνα της QED για λογαριασμό της Alpha Bank για την προσιτή στέγη, στην οποία επιβεβαιώνεται τόσο η μεγάλη οικονομική επιβάρυνση των νοικοκυριών από την αύξηση των ενοικίων όσο και η δυσκολία πρόσβασης στην αγορά κατοικίας εξαιτίας της μεγάλης ανόδου των τιμών τα τελευταία χρόνια.
Σύμφωνα με την έρευνα, το 54% των συμμετεχόντων θεωρεί την αγορά κατοικίας ανέφικτη σήμερα και το 39% δύσκολα εφικτή, ενώ το 68% πιστεύει ότι τα ενοίκια δεν είναι προσιτά με βάση τους σημερινούς μισθούς. Αντιστοίχως, το 52% των ενοικιαστών δηλώνει ότι πληρώνει πάνω από το 30% του εισοδήματoς για το ενοίκιo. Επιπλέον, το 28% των ενοικιαστών απάντησε ότι οι υπόλοιπες δαπάνες στέγασης –πέραν του ενοικίου– αποτελούν πάνω από το 30% του διαθέσιμου εισοδήματoς σε μηνιαία βάση.
Αυξήσεις ενοικίων
Εν τω μεταξύ, ποσοστό άνω του 50% των ερωτηθέντων είχε αύξηση στο ενοίκιo τα τελευταία δύο χρόνια. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 55% στην Αθήνα και στο 58% στη Θεσσαλονίκη. Σε άλλα μεγάλα αστικά κέντρα το ποσοστό είναι ελαφρώς χαμηλότερο. Επίσης, συνολικά, το 45% των ερωτηθέντων ανέφερε αυξήσεις ενοικίων έως και 10%, το 30% μεταξύ 10% και 20% και περίπου το 25% δήλωσε ότι το ενοίκιo αυξήθηκε κατά 20% ή περισσότερο. Παράλληλα, το 60% του συνόλου των ερωτηθέντων αναμένει περαιτέρω αύξηση των ενοικίων και των τιμών κατοικιών μέσα στην επόμενη πενταετία.
Πάντως, το ποσοστό των ενοικιαστών που είχαν αύξηση στα ενοίκιά τους τα δύο τελευταία χρόνια είναι σημαντικά υψηλότερο στα νησιά (63%), δηλαδή στις περιοχές που χαρακτηρίζονται από υψηλότερο ποσοστό της οικονομίας διαμοιρασμού σε σύγκριση με τις υπόλοιπες περιοχές. «Αυτό στηρίζει την υπόθεση ότι ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση του κόστους ενοικίασης είναι η αύξηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, καθώς παρέχει κίνητρο στους ιδιοκτήτες να αποσύρουν ακίνητα από την αγορά μακροχρόνιας μίσθωσης», αναφέρει η Alpha Bank, προσθέτοντας πάντως και ότι σχεδόν 800.000 κατοικίες είναι κενές στα μεγάλα αστικά κέντρα και θα μπορούσαν να προσφέρουν λύση στο ζήτημα της μειωμένης προσφοράς.
Ποσοστό άνω του 50% των ερωτηθέντων είχε αύξηση στο ενοίκιo τα τελευταία δύο χρόνια.
Ετσι, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, ο μέσος όρος ηλικίας για μετακόμιση από τη γονική εστία είναι περίπου τα 35 έτη. Αυτό αντανακλάται στη μείωση του ποσοστού των ατόμων που δηλώνουν πως είναι φιλοξενούμενοι, δηλαδή τους παρέχεται στέγαση, από 38% για νέους 18-24 ετών και 25% για την ηλικιακή ομάδα 25-34 ετών, σε 15% για την ηλικιακή ομάδα 35-44 ετών. Επιπλέον, παρατηρείται ότι 44% των ερωτηθέντων έως 34 ετών που έχουν σχέση ενοικιάζουν, ενώ το 7% είναι ιδιοκτήτες με στεγαστικό δάνειο και το 31% είναι ιδιοκτήτες χωρίς στεγαστικό δάνειο.
Τα ευρήματα αυτά εξηγούνται από το γεγονός ότι τα εισοδήματα των νοικοκυριών υπολείπονται της ανόδου των τιμών στην αγορά ακινήτων. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 13,9% το 2023 και 8,7% το 2024. Στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη οι τιμές αυξήθηκαν κατά 8,2% και 11,2% αντιστοίχως. Την ίδια περίοδο, το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών κατέγραψε μεν αύξηση, αλλά με βραδύτερο ρυθμό (2023: 8,1%, εννεάμηνο 2024: 5,6%, σε ετήσια βάση). «Η υψηλότερη ταχύτητα με την οποία κινούνται οι τιμές των ακινήτων σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών αντανακλά την επιδείνωση των συνθηκών απόκτησης προσιτής κατοικίας στη χώρα μας», αναφέρει η Alpha Bank στην ανάλυσή της. Μάλιστα, ο δείκτης τιμής κατοικίας προς εισόδημα παραμένει πάνω από τον μακροχρόνιο μέσο όρο, υποδεικνύοντας αυξανόμενες πιέσεις στην προσβασιμότητα στην αγορά ακινήτων.
Αντιστοίχως, η μείωση της προσφοράς κατοικιών προς ενοικίαση, σε μια περίοδο που η ζήτηση στρέφεται κυρίως εκεί, αντί της αγοράς, λόγω της δυσκολίας πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό και μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος, έχει συμβάλει στην αύξηση και των ενοικίων τα τελευταία χρόνια και συγκεκριμένα κατά 4,8% το 2023 και 5,1% το 2024, σε πανελλαδικό επίπεδο. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε περιοχές, όπως η Αττική και η Θεσσαλονίκη, το ποσοστό των αυξήσεων είναι πολύ υψηλότερο. Αν συνυπολογιστούν και οι αυξανόμενες δαπάνες στέγασης λόγω της ενεργειακής κρίσης, το συνολικό κόστος στέγασης έχει αυξηθεί ακόμα περισσότερο.
Καλή επένδυση
Αυτός είναι και ο λόγος που η πλειονότητα των ερωτηθέντων (74%) πιστεύει ότι η αγορά ενός ακινήτου είναι μια καλή μακροπρόθεσμη επένδυση, ενώ μόνο το ένα τέταρτο θεωρεί την ενοικίαση πιο ευέλικτη επιλογή. Μεταξύ εκείνων που σκοπεύουν να αγοράσουν ένα ακίνητο μέσα στα επόμενα δύο χρόνια (12% στο σύνολο του δείγματος), η πλειονότητα, σχεδόν τα δύο τρίτα, προτίθεται να το χρησιμοποιήσει ως κύρια κατοικία. Ακολουθεί το 15% που δηλώνει ότι σκοπεύει να αγοράσει σπίτι για να διαμείνουν μέλη της οικογένειάς του, το 12% αποκλειστικά για επενδυτικούς σκοπούς και το 9% ως εξοχική κατοικία.
Σχόλια